Mercimek

Mercimeğin Tarihi ve Ticareti

Baklagiller familyasından olan ve besin olarak yararlanılan bir bitkidir. Anayurdu tam olarak bilinmiyor ama Orta Asya olduğuna inanılmaktadır. En eski tarım bitkilerinden bir olan mercimeğin büyük miktarı Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'da olmak üzere geniş ölçüde tarımı yapılmaktadır. Mercimeğin ilk olarak M.Ö. 8.000 yıllarında Mezopotamya'da daha sonra M.Ö. 6.000 yıllarında Nil Nehri Deltası'nda üretilmeye başlanılan ilk tarım ürünü olduğu tahmin edilmektedir.

Mercimeğe ilişkin ilk bulgulara tunç çağından kalma göl evi kalıntılarında rastlanmıştır. Sık dalı, uzunluğu 15-45 cm arasında değişen bitkinin almaşık dizilişi yaprakları vardır. Yapraklar 15 mm uzunluğunda ucu dikenli altı yaprakçıktan oluşur. Haziran ve Temmuz ayları arasında açan açık mavi renkli çiçekleri, yaprakların koltuğunda ikili ya da dörtlü kümeler oluşturur. Ortalama 15-20 mm uzunluğundaki, hafif şişkin ve geniş badıçlarının (tohum zarfı) içinde 4-6 mm çapında iki tohum bulunur.

Tohumların rengi yetiştirilen çeşide bağlı olarak sarı, yeşil, koyu kahverengi ve turuncu arasında değişir. Çorbası ve tabak yemeği ile ünlü, birçok çeşidi ile çok besleyici bir besin olan Mercimeğin birbirine yakın besleyicilik oranlarındaki türlerinin hasadı yapılmaktadır. Protein, demir, B vitamini ve fosforca zengin bir ürün olan Mercimekten daha çok çorba ve yemek yapılır. Bilhassa kırmızı türü ideal kolesterol düşürücüdür bu özelliğinin yanında anne sütüne benzer besleyicilikte olduğu düşünülmektedir. Ayrıca içindeki yağ oranı çok düşüktür.

Dünya mercimek üretiminde Türkiye'nin önemli bir yeri vardır. İstatistiklere göre Türkiye ilk üç sırada yer almaktadır. Mercimek üretiminin büyük bir bölümü başta Mardin ve Şanlıurfa, Gaziantep ve Batman olmak üzere Güneydoğu Anadolu bölgesinde gerçekleşir.